Küresel ısınmayı durdurmanın yolu: Her şeyden yeteri kadar kullanmak
Prof. Dr. Cengiz Türe, konut, ısınma, ulaşım, gıda gibi kıstaslarla kendini gösteren karbon ayak izinin, her şeyin "yeteri kadar" kullanılmasıyla düşürülebileceğini belirtti.
04 Haziran 2022 - 17:32
Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin tetikleyicilerinden olan karbon salımının azaltılması için Paris İklim Anlaşması ve Avrupa Yeşil Mutabakatı'nın kabul edilmesi gibi adımlar sonrasında "karbon ayak izi" kavramı daha sık gündeme gelmeye başladı.
Türkiye, kişi başına karbon salımında 73. sırada
Küresel Karbon Projesi'nin (GCP) 2020 yılı verilerine göre kişi başına düşen karbon miktarı Avrupa'da 6,6 ton iken, Türkiye, kişi başı 4,7 ton karbon salımı ile dünyada 73. sırada yer aldıTıpı bir yere bastığınızda ayak izinin kalması gibi"
AA'ya açıklamalarda bulunan Eskişehir Teknik Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Ekoloji Anabilim Dalı Başkanı ve Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Danışma Kurulu Üyesi Prof. Dr. Cengiz Türe, karbon ayak izini "Tıpkı bir yere bastığımızda ayak izimizin kalması gibi, üretim, tüketim, seyahat dahil her türlü yaşamsal faaliyetimizle ve kullandığımız ürünlerle ortaya çıkardığımız sera gazlarıyla gezegende bıraktığımız etki" olarak tanımladı.
Küresel ısınmayı durdurmanın yolu: Her şeyden yeteri kadar kullanmak #1
Karbon ayak izi nedir
Karbon ayak izi kavramının metan ve azot oksitler gibi tüm sera gazlarını kapsayan bir ifade olduğu ancak bu gazlar içerisinde en yüksek miktarda bulunanın karbondioksit olması nedeniyle bu adı aldığı bilgisini paylaşan Türe, şöyle devam etti:
"Gezegenimiz sera gazları, bunların etkisi sonucunda ortaya çıkmış olan küresel ısınma, küresel ısınmanın neden olduğu iklim değişikliği ve şimdi de artık değişiklik kelimesini aşan bir iklim kriziyle karşı karşıya. İklim değişikliğine neden olan sera gazlarının azaltılması konusunda dünyada son derece hassas uluslararası düzeyde çalışmalar yapılıyor. Türkiye de bu çalışmalarda yerini almak için Paris İklim Anlaşması’nı imzaladı ve Avrupa Yeşil Mutabakatı için çalışmalar yapacağı bir eylem planı hazırladı."Bireyselden ulusala karbon ayak izi ölçümü gerekli"
AA'ya açıklamalarda bulunan Eskişehir Teknik Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Ekoloji Anabilim Dalı Başkanı ve Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Danışma Kurulu Üyesi Prof. Dr. Cengiz Türe, karbon ayak izini "Tıpkı bir yere bastığımızda ayak izimizin kalması gibi, üretim, tüketim, seyahat dahil her türlü yaşamsal faaliyetimizle ve kullandığımız ürünlerle ortaya çıkardığımız sera gazlarıyla gezegende bıraktığımız etki" olarak tanımladı.
Küresel ısınmayı durdurmanın yolu: Her şeyden yeteri kadar kullanmak #1
Karbon ayak izi nedir
Karbon ayak izi kavramının metan ve azot oksitler gibi tüm sera gazlarını kapsayan bir ifade olduğu ancak bu gazlar içerisinde en yüksek miktarda bulunanın karbondioksit olması nedeniyle bu adı aldığı bilgisini paylaşan Türe, şöyle devam etti:
"Gezegenimiz sera gazları, bunların etkisi sonucunda ortaya çıkmış olan küresel ısınma, küresel ısınmanın neden olduğu iklim değişikliği ve şimdi de artık değişiklik kelimesini aşan bir iklim kriziyle karşı karşıya. İklim değişikliğine neden olan sera gazlarının azaltılması konusunda dünyada son derece hassas uluslararası düzeyde çalışmalar yapılıyor. Türkiye de bu çalışmalarda yerini almak için Paris İklim Anlaşması’nı imzaladı ve Avrupa Yeşil Mutabakatı için çalışmalar yapacağı bir eylem planı hazırladı."Bireyselden ulusala karbon ayak izi ölçümü gerekli"
İklim krizinin dünyanın hep birlikte çözebileceği bir sorun olduğunu vurgulayan Türe, bu nedenle bireyselden ulusala her düzeyde karbon ayak izi ölçümünün ve azaltımının gerekli olduğunu anlattı.
Türe, "Bir şeyi ölçemediğiniz takdirde yönetme şansınız yok. Karbon ayak izini ölçmek sera gazı emisyonlarındaki artış ve azalmaları inceleme imkanı sunuyor. Her birey, her ülke, dünyamız genel olarak bu süreçte karbon ayak izi metodolojisi ile süreci nasıl yönettiğini, ne kadar ilerleme kaydettiğini ya da kaydetmediğini anlamış oluyor." dedi.
Küresel ısınmayı durdurmanın yolu: Her şeyden yeteri kadar kullanmak #3
Karbon ayak izi ölçümü nasıl yapılır
Karbon ayak izinin uzmanlar tarafından oluşturulmuş hesaplama metodolojileri kullanılarak ölçüldüğünü ifade eden Türe, "Karbon ayak izi bireysel, kurumsal, ulusal ve küresel boyutlarda ölçülebiliyor. Çevre hassasiyeti olan bireyler internette var olan karbonmetreler ile konut, ısınma, ulaşım, gıda, parametrelerini kullanarak kendi karbon ayak izlerini Yeşil seçimler, uzun vadede daha az maliyetli"
Gerek kentsel gerekse endüstriyel karbon ayak izini azaltmaya yönelik faaliyetlerin hem çevresel hem de maddi getirileri olduğunu işaret eden Türe, "Başlangıçta bu süreçlere yapılacak yatırımlar fazladan bir maliyet getiriyormuş gibi gözükse de sonradan ortaya çıkan kazanımlar aslında çok daha fazla getirisi olan şeyler. Yeşil adımlar uzun vadede daha uygun maliyetli oluyor." değerlendirmesinde bulundu.
Küresel ısınmayı durdurmanın yolu: Her şeyden yeteri kadar kullanmak #5
Karbon yoğunluğu azalırsa ne olur
Karbon yoğunluğu yüksek üretimin, enerji maliyetlerinin de yüksek olmasına yol açtığını belirten Türe, "Karbon azaltımıyla enerji maliyetlerini azaltmış oluyorsunuz, çevreye daha az zarar veriyorsunuz ve toplumun daha temiz ürün kullanmasını sağlayarak sosyal bir yarar sağlıyorsunuz. Kısacası, karbon ayak izinde yapılan her birim azaltım hem sosyal hem ekonomik hem de ekolojik anlamda bir fayda yaratıyor." ifadelerini kullandı.
Gerek kentsel gerekse endüstriyel karbon ayak izini azaltmaya yönelik faaliyetlerin hem çevresel hem de maddi getirileri olduğunu işaret eden Türe, "Başlangıçta bu süreçlere yapılacak yatırımlar fazladan bir maliyet getiriyormuş gibi gözükse de sonradan ortaya çıkan kazanımlar aslında çok daha fazla getirisi olan şeyler. Yeşil adımlar uzun vadede daha uygun maliyetli oluyor." değerlendirmesinde bulundu.
Küresel ısınmayı durdurmanın yolu: Her şeyden yeteri kadar kullanmak #5
Karbon yoğunluğu azalırsa ne olur
Karbon yoğunluğu yüksek üretimin, enerji maliyetlerinin de yüksek olmasına yol açtığını belirten Türe, "Karbon azaltımıyla enerji maliyetlerini azaltmış oluyorsunuz, çevreye daha az zarar veriyorsunuz ve toplumun daha temiz ürün kullanmasını sağlayarak sosyal bir yarar sağlıyorsunuz. Kısacası, karbon ayak izinde yapılan her birim azaltım hem sosyal hem ekonomik hem de ekolojik anlamda bir fayda yaratıyor." ifadelerini kullandı.
YORUMLAR