İki yıllık eğitim üç aya sığar mı!

Ülkemizde 332’si özel olmak üzere 860 diyaliz merkezi bulunuyor. Diyaliz hastalarının her türlü bakımını sağlayacak personelin yetiştirilmesi için sağlık meslek yüksekokullarındaki diyaliz bölümü mezunları ise atama bekliyor.

2010 yılında yürürlüğe giren Diyaliz Merkezleri Hakkında Yönetmelik’e göre, diyaliz işlemini meslek yüksekokulu diyaliz bölümlerinden mezun diyaliz teknikeri, sertifikalı hemşire ve sertifikalı acil tıp teknisyeni yapabiliyor. Yönetmeliğe göre hemodiyaliz merkezlerinde, diyaliz teknikerinin gözetiminde olmak koşuluyla sertifikasız personel de çalıştırılabiliyor.

Türkiye’de 37 üniversitede diyaliz bölümü bulunuyor. Her yıl 3 bin 500 diyaliz teknikeri atanma umuduyla mezun oluyor. Mezunların işsizlik sorunuyla karşı karşıya olduğunu söyleyen Diyaliz Teknikerleri Derneği Başkanı Ayşegül Aydın şöyle konuştu: “Özel diyaliz merkezlerinin iş ilanlarında bile ‘tecrübeli diyaliz hemşiresi, sertifikalı hemşire aranıyor’ ibareleri ile teknikerlerin önü kapanıyor. Sertifikasız sağlık memurunun, hemşirenin, acil tıp teknisyeninin de çalıştırılabilir hale gelmesi, diyaliz teknikerinin iki yıllık eğitimin sonunda aldığı diplomayı hiçe saymaktır. Mezun sayımız yaklaşık 17 bin, sertifikalı hemşire sayısı ise 11 bin. Bunların yaklaşık 6 bini diyaliz merkezlerinde çalışıyor. Ayrıca bu merkezlerde çalışan acil tıp teknisyeni ve ebe unvanlarına sahip personel sayısı da 500 civarında. 400 kadar diyaliz teknikeri kamuda görev yapıyor. Oysaki diyaliz teknikerleri 2014 yılında yayımlanan görev tanımına göre hemodiyaliz ünitelerinde tüm yetkilere sahip olmuştu. Daha düşük ücretle çalıştıkları için özel hastaneler sertifikalı personeli tercih ediyor.”

‘SAĞLIK BAKANLIĞI SÖZÜNÜ TUTMALI’

Türkiye’de ilk diyaliz bölümü 1995 yılında Ege Üniversitesi’nde kuruldu. Sağlık Bakanlığı artan ihtiyacı hemşirelere, ebelere ve acil tıp teknisyenlerine üç aylık kurs sonunda sertifika vererek giderdi. Bu personele, beş yılda bir sertifika yenileme koşulu getirildi.

Ayşegül Aydın, “Sağlık Bakanlığı geçmiş yıllarda hemodiyaliz servislerinde yaşanan, sağlık personeli sorunu nedeniyle böyle bir uygulamaya gidildi. Diyaliz teknikerlerinin hem kamu hem de özel hastanelerde çalışabilmek için yeterli sayıya ulaştığı ortada. Sertifika alımlarının durdurulması ve hemşirelerin kendi birimlerine çekilerek birimlerdeki hemşire ihtiyacının giderilmesi kamu kaynaklarının doğru kullanımı açısından da uygun olur” dedi.

İki yıllık eğitimin üç aylık kursa sığdırılmasının mümkün olmadığını söyleyen Ayşegül Aydın sözlerine şöyle devam etti: “Diyaliz teknikerleri, iki yıl boyunca diyalizde su sistemi, hasta bakımı, hastaya yaklaşım, makineye müdahale, meslek etiği gibi eğitimler alıyor. Yıllarca bir makineye bağlı olmaları nedeniyle diyaliz hastaları özeldir. Bu nedenle diyaliz teknikerlerine hasta davranışları konusunda da eğitim verilir. Diyaliz teknikeri ayrıca aylarca da staj yapar.”

Diyaliz Teknikerleri Derneği adına Sağlık Bakanlığı yetkilileri ve milletvekilleriyle birçok görüşme yaptıklarını dile getiren Aydın, “Sağlık Bakanlığı yetkilileri, mayıs ayında yaptığımız görüşmede bu durumun düzeltileceğine ilişkin söz verdiler. Bir yönetmelik hazırlığında olduklarını söylediler. Aylardır sözlerini tutmalarını bekliyoruz” diye konuştu.

Okan Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Diyaliz Bölümü mezunu Muhammet Bosboğa da yetkililerin bu sorunu çözmelerini istedi.